In gesprek over jouw praktijkgericht programma?

Blog

A.I. in het vmbo: mijn eerste gedachten en ervaringen

Disclaimer vooraf: Ik hou van technologie, ICT en alles wat met tech-ontwikkelingen te maken heeft. Dus toen ik voor het eerst hoorde over de opkomst van AI, was ik super enthousiast en nieuwsgierig. Tegelijkertijd had ik ook gemengde gevoelens. Het idee dat kunstmatige intelligentie een rol zou gaan spelen in het onderwijs voelde toch een beetje spannend. Kan een computer een leraar vervangen? Ben ik zelf straks overbodig? En nog belangrijker: is dit wel goed voor onze leerlingen? In deze blog deel ik mijn eerste ervaringen met AI op een manier die (hopelijk) voor elke docent te volgen is, zodat ook jij mee kunt praten over dit onderwerp in de docentenkamer.

Van sceptisch naar nieuwsgierig

In het begin was ik behoorlijk sceptisch. AI klonk voor mij als een van die buzzwords die vooral bedoeld zijn om technologiebedrijven rijker te maken. Het voelde een beetje als de hype rondom crypto en bitcoin; iets dat ineens overal is, waar iedereen over praat, en waarvan ik uiteindelijk toch niet helemaal begrijp wat je ermee moet. Toch besloot ik me erin te verdiepen en te ontdekken wat AI nu écht betekent voor mij zelf en voor het onderwijs.

Ik bezocht workshops, las artikelen, en sprak met collega’s die al met AI werkten. Langzaam begon ik in te zien dat AI veel meer kan zijn dan een fancy gimmick (als het tenminste op de juiste manier wordt toegepast!). Wat me vooral opviel, is dat AI op dit moment helemaal niet de bedoeling heeft om docenten te vervangen, maar juist om ons werk makkelijker en efficiënter te maken. En laten we eerlijk zijn: welke docent kan niet wat extra hulp gebruiken met de toenemende werkdruk?

AI als assistent

Mijn eerste echte ervaring met AI was ChatGPT. Voor degenen die het nog niet kennen: het is eigenlijk een soort Siri van je iPhone, maar dan een stuk slimmer en veelzijdiger (althans, zo voelt het). Ik ben ChatGPT in eerste instantie gaan gebruiken als taalhulpmiddel. Als iemand met dyslexie ben ik vaak uren aan het dubben over -dt of -t, zinsopbouw en woordkeuze. Bij het schrijven van een brief of mailtje liet ik ChatGPT mijn tekst controleren en corrigeren. Hetzelfde heb ik gedaan met deze blog – ik heb alles eerst uitgeschreven in Word en vervolgens door ChatGPT laten controleren op taalfouten. Wat een tijdbesparing!

Daarnaast ontdekte ik dat ChatGPT ontzettend handig is voor het verzamelen van informatie. Ik vind mezelf best een goede ‘Googler’, maar ik merkte dat ChatGPT vaak veel sneller en directer tot de kern komt. Zo vroeg ik laatst bijvoorbeeld naar praktische tips voor het begeleiden van leerlingen bij een project. In plaats van talloze links door te spitten, kreeg ik direct bruikbare adviezen voorgeschoteld.

En niet alleen in mijn werk als docent, maar ook thuis gebruik ik AI. Heb ik een lekkende kraan? Dan vraag ik ChatGPT wat de oorzaak kan zijn en krijg ik een stappenplan om het zelf te repareren. Een collega van mij gebruikt het om informatie te vinden over de hobby van zijn dochter, namelijk paardrijden. Simpelweg door te vragen: “Wat betekent het als een paard steigert?” krijg je in één klap de juiste informatie.

AI en leerlingen: begeleiden, stimuleren of beperken?

Een interessante vraag is: moeten we leerlingen aanmoedigen om AI te gebruiken? Mijn persoonlijke antwoord is ja, maar wel met de juiste begeleiding. Net zoals we ze leren omgaan met internetbronnen, moeten we ze ook leren hoe ze AI op een effectieve en verantwoorde manier kunnen inzetten als hulpmiddel. Want laten we eerlijk zijn, AI zal niet verdwijnen; het zal alleen maar een grotere rol gaan spelen. In plaats van te zeggen “je mag het niet gebruiken,” is het belangrijk om ze te laten zien hoe ze AI kunnen inzetten om hun leerproces te verrijken. Daarbij moeten we ze ook leren kritisch te blijven, omdat AI niet altijd perfect is en soms zelfs fouten maakt. Als praktijkdocent heb ik misschien wat meer vrijheid hierin, aangezien mijn leerlingen bijvoorbeeld geen boekverslagen hoeven te schrijven – een opdracht die steeds vaker door AI wordt uitgevoerd zonder dat het boek daadwerkelijk gelezen is.

Het doolhof van AI-tools: wat werkt wel en wat niet?

Elke week lijkt er een nieuwe AI-tool op te poppen. Hoe weet je welke de moeite waard zijn? Mijn advies: begin klein. Gebruik één of twee tools en leer ze goed kennen voordat je verder uitbreidt. Voor mij is ChatGPT een goede start geweest. Ik heb geleerd dat het niet gaat om het gebruik van zoveel mogelijk tools, maar om het effectief inzetten van de juiste hulpmiddelen die bij jou passen.

AI en ethiek: het menselijke aspect blijft belangrijk

Een onderwerp waar ik nog veel over nadenk, is de ethische kant van AI (in het onderwijs). Wat gebeurt er met de privacy van onze leerlingen als hun gegevens worden verzameld en geanalyseerd? Wat als een AI-systeem een leerling onterecht als ‘niet-succesvol’ bestempelt? Het is cruciaal dat we als docenten het menselijke aspect blijven waarborgen. We moeten AI zien als een hulpmiddel, niet als vervanging voor de menselijke interactie die zo essentieel is in het onderwijs.





Gerelateerde artikelen

Blog

Leerlingen begeleiden naar hun toekomst met loopbaanoriëntatie: lob tijdens de praktijkles

10 februari 2025
Nieuws

Het pgp in 5 minuten

5 februari 2025
Blog

Projecten versus projectgericht leren

3 februari 2025

Gratis hulpmiddelen.

Vul je naam en e-mail in om direct toegang te krijgen! Klik op de knop hieronder voor toegang of ga terug naar de pagina